11.- Roman Gençleri Destekleyen Kurum ve Kuruluşlar

11.1. Romanya

Romanya’da genel olarak gençlere ve aynı zamanda Roman gençlere fırsatlar sunan başlıca kurumlar şunlardır:

Romanya Hükümeti

Web sitesinde proje ile ilgili aşağıdaki bölümler bulunmaktadır: Romanya’da Çalışmak, Yarı Zamanlı, Staj, Gönüllü ve Nasıl iş bulabilirim.

Bunun yanı sıra, Romanya Hükümeti Romanyalı gençler için başka pek çok fırsat da sunmaktadır:

Start-Up Nation Programı: Bu program, işlerini kurmak isteyen genç girişimcilere finansman sağlamaktadır. Finansman 200.000 lei’ye kadar ulaşabilmekte ve ekipman, makine, mobilya, yazılım ve iş geliştirme için gerekli diğer harcamaların satın alınmasında kullanılabilmektedir.
İlk Ev Programı: Bu program gençlere ilk evlerini satın almak için düşük faizli mortgage kredisi alma fırsatı sunmaktadır. Program, daha önce hiç ev sahibi olmamış 35 yaşına kadar olan gençlere yöneliktir.
Sosyal Burs Programı: Bu program, düşük gelirli ailelerden gelen ve lisans veya lisansüstü eğitim almak isteyen gençlere burs vermektedir. Burs, öğrenim ücretlerini ve eğitim için gerekli diğer masrafları karşılamaktadır.
Erasmus+ hareketlilik programı: Bu program gençlere yurtdışında eğitim alma veya staj yapma fırsatı sunmaktadır. Program, lisans ve yüksek lisans öğrencileri için tasarlanmış olup kişisel ve mesleki gelişim için fırsatlar sunmaktadır.

Ayrıca, Romanya Hükümeti’nin internet sitesinde stajyerlere ayrılmış bir bölüm bulunmaktadır ve bu bölüm stajyerler için çok çeşitli fırsatlar sunmaktadır. Bunlar arasında şunlar yer almaktadır:

Romanya Hükümeti Staj Programı: Bu program gençlere merkezi kamu yönetimi kurumlarında çalışma fırsatı sunmaktadır. Program 18-35 yaş arası gençler için tasarlanmış olup her 1 yılda 150 staj yeri sunmaktadır.
Dışişleri Bakanlığı Staj Programı: Bu program gençlere Romanya’nın yurt dışındaki diplomatik misyonlarında çalışma fırsatı sunmaktadır. Program 18-35 yaş arası gençlere yönelik olup kişisel ve mesleki gelişim için fırsatlar sunmaktadır.
İçişleri Bakanlığı Staj Programı: Bu program gençlere İçişleri Bakanlığı bünyesinde çalışma fırsatı sunmaktadır. Program 18-35 yaş arası gençlere yönelik olup kişisel ve mesleki gelişim için 3 fırsat sunmaktadır.
Adalet Bakanlığı Staj Programı: Bu program gençlere Adalet Bakanlığı bünyesinde çalışma fırsatı sunmaktadır. Program 18-35 yaş arası gençlere yönelik olup kişisel ve mesleki gelişim fırsatları sunmaktadır.
Eğitim ve Mesleki Eğitim Alanında Toplum Projeleri Ulusal Ajansı (ANPCDEFP): Web sitesinde projeyle ilgili aşağıdaki bölümler bulunmaktadır: Gençler için fırsatlar ve Profesyonel kariyer. Ayrıca, gençlik hareketliliklerine adanmış bir bölüm de bulunmaktadır. Farklı ülkelerde gençlik değişimi ve gönüllülük gibi hareketlilik projeleri için finansman fırsatları sunmaktadır. Bu projeler, gençlerin Avrupa öğrenme projelerine katılmalarını sağlayarak becerilerini geliştirmelerine ve istihdam edilebilirliklerini artırmalarına yardımcı olmaktadır. İlgili kuruluşlar ayrıca öğrenmeye yönelik yeni ve yenilikçi yaklaşımlar geliştirebilir, diğer ülkelerdeki kuruluşlarla işbirliği yapabilir ve iyi uygulamaları paylaşabilir. Ayrıca gençlik çalışanları için de fırsatlar sunar. Gençlik çalışanlarının kültürel çeşitliliği deneyimlemelerine ve diğer ülkelerden farklı gençlik çalışması uygulamalarını öğrenmelerine yardımcı olurlar. Bu faaliyetler kuruluşların yeni öğrenme yöntemleri geliştirmelerine ve diğer ülkelerdeki kuruluşlarla daha uzun süreler boyunca işbirliği yapmalarına yardımcı olur.

Erasmus+ Romanya

Erasmus+ programı gençler için hareketlilik programları, gençlik değişimleri ve yurtdışı stajları da dahil olmak üzere çok çeşitli fırsatlar sunmaktadır. İşte Erasmus+ Romanya Programı kapsamında gençlere yönelik programlardan bazıları:

Gençlik Değişimleri: Bu değişimler okul dışında gerçekleşir ve gençlerin atölye çalışmaları, egzersizler, tartışmalar, rol oyunları, açık hava etkinlikleri ve daha fazlası gibi her türlü etkinliğe katılmalarına olanak tanır. Youth Pass (gençlik pasaportu) katılımcıların öğrenme deneyimlerinin tanınmasını sağlar. Gençlik değişimlerinin süresi, seyahat süresi hariç 5 ila 21 gün arasında sürmektedir.
Genç Çalışanların Hareketliliği: Bu program gençlere yurtdışında staj yapma fırsatı sunmaktadır. Program 18-30 yaş arası gençlere yönelik olup kişisel ve mesleki gelişim fırsatları sunmaktadır.
Gönüllülük Projeleri: Bu projeler gençlere yurt dışında gönüllülük projelerine katılma fırsatı sunmaktadır. Program 18-30 yaş arası gençlere yönelik olup kişisel ve mesleki gelişim fırsatları sunmaktadır.
Gençlik Değişim Projeleri: Bu projeler gençlere yurt dışında gençlik değişimlerine katılma fırsatı sunmaktadır. Program 13-30 yaş arası gençlere yönelik olup kişisel ve mesleki gelişim fırsatları sunmaktadır.

Partida Romilor

Romanya’daki Roman Partisi’nin web sitesinde, yüksek öğrenim alanında gençlere yönelik fırsatlar hakkında bilgi buldum. 2021-2022 akademik yılında, üniversite eğitiminde genç Romanlara tahsis edilen yerlerin sayısı takviye edilecektir.

Özellikle, genç Romanlar aşağıdaki kategorilerde geçen yıla kıyasla daha fazla yere sahip olacaklar: Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora.

Ayrıca Avrupa Yanlısı Roman Partisi, Romanya’daki Okul Müfettişlikleri ile ortaklaşa olarak 2006 yılında başlattığı «Size tavsiyede bulunuyoruz» eğitim kampanyasını bu yıl da sürdürmektedir. Bu kampanya Romanya’da Roman eğitimi alanında gerçekleştirilen en büyük faaliyet olup bugüne kadar 30,000’in üzerinde yararlanıcıya ulaşmıştır.

11.2. İspanya

İspanya’da Roman gençleri eğitimden sosyal entegrasyona ve toplumun güçlendirilmesine kadar farklı alanlarda destekleyen çeşitli kurum ve kuruluşlar bulunmaktadır. İşte bazı örnekler:

Çingene Vakfı (FSG) Sekretaryası: İspanya’daki Roman toplumu için fırsat eşitliğini teşvik etmek üzere çalışan en önde gelen kuruluşlardan biridir. Genç Romanlar için eğitim, mesleki eğitim, işe yerleştirme ve toplumu güçlendirme girişimleri de dahil olmak üzere özel programlar sunmaktadırlar.
ROMİ Çingene Kadınlar Derneği: Bu kuruluş, genç kadınlar da dahil olmak üzere Roman kadınları topluma katılımlarını teşvik etmek ve haklarını savunmak için desteklemeye odaklanmaktadır. Eğitim programları sunmakta, danışmanlık yapmakta ve Roman gençler arasında toplumsal cinsiyet eşitliğini teşvik etmektedir.
Acceder Programı: Çingene Vakfı Sekretaryası tarafından yönetilen bu program, eğitim sistemini terk etmiş genç Romanlara yöneliktir. Örgün eğitime veya mesleki eğitim programlarına yeniden entegre olmalarına ve iş bulmalarına yardımcı olmak için bireysel destek sağlar.
Valensiya Kültürel ve Sosyal Çingene Derneği: Bu dernek, Valensiya bölgesinde Çingene kültürünü tanıtmak ve gençler de dahil olmak üzere Çingene toplumunun bütünsel gelişimini desteklemek için çalışmaktadır. Kültürel faaliyetler, eğitim programları ve sosyal entegrasyon projeleri sunmaktadırlar.
Yehudi Menuhin Vakfı İspanya: Sadece Roman gençlere odaklanmasa da, bu vakıf sosyal kapsayıcılığı ve kültürel çeşitliliği teşvik eden kültürel ve eğitimsel projeler geliştirmektedir. Genellikle Roman gençler de dahil olmak üzere marjinalleştirilmiş topluluklarla çalışan kuruluşlarla birlikte çalışmaktadırlar.

11.3. Bulgaristan

Bulgaristan’da Roman toplumu ve gençleri için fırsatlar sunan başlıca kurumlar şunlardır:

11.4. Türkiye

Türk Hükümeti Tarafından Sağlanan Programlar, Fırsatlar ve Teşvikler

KOSGEB Teşvikleri (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı): Genç Girişimciler için destekler mevcuttur. Bu destekler birçok devlet kuruluşu tarafından sağlanabilmektedir (girişimcilik türüne göre değişmekle birlikte 4 ana başlık altında devlet tarafından sağlanmaktadır). Gençlerin yanı sıra kadın girişimciler için de bu destekler mevcuttur.
İlk Ev Programı: Bu program vatandaşlara ilk evlerini satın almak için iki yıl ertelemeli düşük faizli mortgage kredisi alma fırsatı sunmaktadır. Program özellikle gençler ve daha önce hiç ev sahibi olmamış vatandaşlar için tasarlanmıştır.
Burs Programları: Avrupa’nın en genç nüfusuna sahip olan Türkiye’de, özellikle devlet veya devlet destekli kuruluşlar tarafından, Yükseköğretim Kurulu (YÖK), KYK (Kredi ve Yurtlar Kurumu), TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu), Türk Eğitim Vakfı gibi, yükseköğretime katılan gençlere yönelik çok sayıda burs bulunmaktadır. Türkiye’de yüksek mesleki eğitim, ön lisans, lisans, yüksek lisans veya daha yüksek eğitime sahip gençlerin (17-24 yaş) oranı %44,4’tür. Bu nedenle, özellikle düşük gelirli ailelerden gelen gençlere burs, öğrenci kredisi ve yurt, cep harçlığı, kitap parası gibi destekler sağlamaktadır. Türkiye’de özel okullar hariç, öğrenciler için 12 yıllık zorunlu eğitim ve yüksek öğrenim, üniversite harçları hariç (ortalama 600 Türk Lirası, 18 Euro’ya eşdeğer) tamamen ücretsizdir.
Erasmus+ Fırsatları: Gençler, Erasmus+ programı kapsamında ESC projeleri, staj hareketliliği, öğrenim hareketliliği, bireylerin hareketliliği, Mundus ve Monnet bursları vb. fırsatlardan yararlanabilirler. Türkiye’de Erasmus+ hakkında daha fazla bilgiye Türkiye Ulusal Ajansı’nın internet sitesinden ulaşılabilir.
Ulusal Staj Programı: Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından gençlerin kamu ve özel sektör kuruluşları tarafından sunulan staj imkânlarından fırsat eşitliği çerçevesinde ve liyakat esaslarına göre yararlanmalarını sağlamak amacıyla Ulusal Staj Programı (USP) başlatılmıştır.
NATO Staj Programı: NATO, üniversite üçüncü sınıf öğrencilerine veya bir lisans veya yüksek lisans programından yeni mezun olanlara altı aylık staj imkânı sunmaktadır. Stajlar siyasi işler, savunma ve güvenlik, yenilikçilik, operasyonlar, iletişim, iş desteği ve insan kaynakları, finans, bilim ve teknoloji, altyapı ve tesisler gibi birçok uzmanlık ve beceri alanında fırsatlar sunmaktadır.
Birleşmiş Milletler Staj Programları: Gençler, Birleşmiş Milletler’de genel olarak veya UNDP, UNICEF, UNFPA, UNOPS, UNHCR veya Birleşmiş Milletler Çevre Programı gibi daha uzmanlaşmış bölümlerde staj yapmak için başvurabilirler. Türkiye’deki tüm gençlere açık olmakla birlikte, yukarıda belirtilen proje ve programlara ek olarak, Türkiye’deki tüm Romanlar için, özellikle de Genç Romanlar için aşağıda listelenen özel projeler de bulunmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Romanlar için Stratejik Eylem Planı

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, devletin 2023-2030 yılları arasında altı farklı alanda (barınma yardımları, istihdam desteği, sağlık yardımı, eğitim desteği ve sosyal hizmetler) sosyal yardım ve hizmet sağlayacağını açıkladı.

Roman vatandaşların yaşam kalitesini artırmaya yönelik bu destekler aşağıda açıklanmaktadır:

Konut Projesi: TOKİ (Toplu Konut İdaresi) ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, daha iyi ve depreme dayanıklı şehir planları veya kentsel dönüşüm planlamakla görevlidir. Romanlara daha iyi bir yaşam sağlamak amacıyla 2023 yılı başından itibaren «Her Roman’a Bir Ev» sloganıyla modern, ferah, güvenli ve depreme dayanıklı konutlar inşa etmek ve Roman vatandaşlarımızı ev sahibi yapmak için bir proje geliştirmiş ve bugüne kadar 5.133 konutu sahiplerine teslim etmiştir.
İstihdam Desteği: Roman vatandaşların iş bulmalarını kolaylaştırmak amacıyla İŞKUR mahalle bazlı faaliyetler düzenleyecektir. Böylece Roman vatandaşların yoğun olarak yaşadığı bölgelerde işsiz gençlerin iş bulmalarına yardımcı olmak için çalışacak. İŞKUR, işsiz Roman gençlerin iş bulmalarına yardımcı olmak için sadece mahalle bazlı ofisler kurmakla kalmayacak. Aynı zamanda gençler için mesleki eğitimler de düzenleyecek. Roman gençler böylece bir meslek öğrenecek ve mesleki eğitim alırken günlük harçlık alacaklar.
Eğitim Desteği: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt SELÇUK, Roman vatandaşlara yönelik bir diğer destek alanının eğitim alanında olacağını belirtti. Eğitim desteğinin yanı sıra Roman mahallelerinde Gençlik Merkezleri kurulması planlanıyor. Bu ofislerin amacı Roman gençlere hobi ve kaliteli boş zaman kazandırmak. Roman vatandaşlara yönelik eğitim desteği konusunda atılacak adımlar aşağıda belirtilmiştir:
- Eğitim ve destek kursları açılacaktır.
- Okul öncesi eğitime erişimi kolaylaştıracak adımlar atılacaktır.
- Sanatsal ve sportif etkinlikler düzenlenecektir.
- Okul alanlarında iyileştirmeler yapılacaktır.
- İlave faaliyetler düzenlenecektir. Bu, eğitim bağlamında Roman vatandaşlara verilen desteğin başlığıdır.
Kültür, Sanat ve Seyahat Faaliyetleri: Sosyal destek kapsamında Roman vatandaşlara kültür, sanat ve seyahat desteği sağlanacaktır. Kültürel geziler ve turların yanı sıra Gezici Tiyatro Roman mahallelerinde sahne alacak ve halkın kültürel ve sanatsal faaliyetlere katılımını sağlamayı amaçlayacaktır. Ağırlıklı olarak Romanların yaşadığı bölgelerde gezici kütüphaneler de kurulacaktır. Son olarak, Roman Melodileri ve Kültürü temalı düzenli konserler düzenlenecektir.